2020 – Nr 234 B- Biennale Fajansu Włocławskiego – Katalogi – cz. II – zakończenie
Edycja:
Początek gazetki (234 A) pod linkiem -> KLIKNIJ
część II
1985
VII BIENNALE FAJANSU WŁOCŁAWSKIEGO
brak katalogu
Fot. 1985 plakat zaprojektował Jan Sowiński


1987
VIII BIENNALE FAJANSU WŁOCŁAWSKIEGO
brak katalogu
Fot. 1987 projektant plakatu nieznany. Znaleziono tylko sygnaturę: Rudek.

EDYCJA:
zamieściłam ją na spodzie strony.
Autor został ustalony.
Osobiście potwierdził swoje autorstwo:
plastyk JANUSZ RUDEK
1989
IX BIENNALE FAJANSU WŁOCŁAWSKIEGO
mam usztywniony, niebieski folder.
Nakład prawdopodobnie 2099 sztuk.

Powiedziałabym szczerze, że to wydawnictwo ma charakter wprost ascetyczny. Lepszy jednak rydz niż nic 🙂
Zawiera nawet sporo informacji: obowiązkową listę instytucji, wykaz uczestników i chyba niepełny przegląd nagród? Brakuje kategorii fajansu kolskiego, a przecież nadal konkurs przebiega w trzech kategoriach.
Przyjrzę się dokładniej. No tak, po wzięciu do ręki szkła powiększającego, widzę, że ktoś poplątał listy i w kategorii fajansu tradycyjnego wyliczył jednym tchem również malarki z Koła.
W takim razie dopiszę, że w IX biennale malarki zgłosiły się do trzech kategorii. W każdej z nich dodatkowo wzięły udział debiutantki, które pojawiły się na dodatkowych listach.
He, he, zabawne! No tak pięknie żarło, aż zdechło! Prześledziłam wątek debiutantek. Jedną z nagród otrzymała debiutantka, której nie ma na żadnej liście! Dwie kolejne nagrody przyznano debiutantkom z Koła. Startowało w kategorii fajansu tradycyjnego 13 debiutantek, utwardzonego – 4 debiutantki, a z Koła – aż 7 pań.
W takim razie jak to było z doświadczonymi uczestnikami? Fajans tradycyjny przedstawiły 34 osoby (oczywiście Tadeusz Wichrowski również). Z fajansem utwardzonym wystartowało 18 malarek. Natomiast z Koła prace przywiozło 26 kobiet.
Kolejny raz nagrodzona została słynna Helena Majewska z Koła, i to była tym razem jedyna nagroda główna.
Również jedyna I nagroda, według autora katalogu, przypadła Teresie Bąkowskiej z Koła.
Przyznano potrójną II nagrodę, dla dwóch pań z Koła i jednej z Włocławka.
Dwa III miejsca za fajans tradycyjny otrzymała Jadwiga Marciniak i znany nam dobrze Tadeusz Wichrowski.
Wyróżniono jeszcze dwie malarki z Koła i jedną za dekorację fajansu tradycyjnego.
W przypadku fajansu utwardzonego przyznano nagrody każdego rodzaju wybierając po jednej malarce.
Podczas niektórych Biennale oceniano również projektantów form. Tym razem wyróżniono Alojzego Kruszyńskiego.
Fot. 1989 prace biennalowe, które zakupiłam w 2020 roku. To świecznik Jadwigi Szubskiej i moździerz A. Zielińskiej. To było wśród malarek popularne nazwisko, ale tym razem przypuszczam, że chodzi o Antoninę.

1991
X BIENNALE FAJANSU WŁOCŁAWSKIEGO
Brak katalogu. Długo nawet nie wiedziałam, że X Biennale się odbyło. Ponieważ to tragiczny rok likwidacji Zakładów we Włocławku, było to ostatnie Biennale w historii.
Fot. 1991 Plakat zaprojektowany przez Antoniego Bisagę.

Dodam również kilka prac z tego konkursu. Zdobyłam zdjęcia fajansu zdobionego przez Marzenę Lewandowską, Irenę Lemanowicz i niedawno zmarłą śp. Jadwigę Marciniak.



* * *
W tym momencie mogłabym zakończyć powyższy przegląd. Mam jednak jeszcze dwie pozycje, w których mogę spodziewać się interesujących wiadomości. Jeszcze więc usiądę i przeczytam co Romualda Hankowska napisała w innych publikacjach. Czy jest tam jeszcze coś o konkursach? M.in. to “Fajans włocławski” Romualdy Hankowskiej z 1991 roku. W porównaniu do wszystkich innych książek to naprawdę potężna publikacja na równie wielkim bezrybiu.
Przeczytałam. Wydobyłam jeszcze kilka informacji, które dopisałam powyżej. Cały czas szukałam tekstu o zmianie regulaminu konkursów. Pamięć jednak była zawodna, zapamiętałam to zupełnie odwrotnie. Chodziło o malowanie kobaltem. W latach sześćdziesiątych kobalt królował i to praktycznie niepodzielnie. Niebieski fajans stał się słynny, a popyt na niego nienasycony, To nie podobało się decydentom, bo nie pasowało do jedynie słusznej linii, że to prosty lud ma być źródłem motywów i jednocześnie głównym adresatem produkcji. Ponieważ dekoracje ludowe były tylko kolorowe i to nawet bardzo, więc zdecydowano o zmotywowaniu malarek do powrotu barwnych bukietów na fajansie. Zmuszono je do tego poprzez zmiany w regulaminie konkursów. Narzucono wymóg zgłaszania co najmniej połowy prac barwnych.
Na koniec jeszcze raz podkreślam, że skupiłam się nie na historii konkursów i malarek, a na przedstawieniu dostępnych zwykłym kolekcjonerom wiadomości i źródeł. Naukowcy mają dostęp do bardziej szczegółowych opracowań. Traktujcie więc wszystko, co napisałam, jako kolejny etap odkrywania tego co zakryte, ale moje poszukiwania są nadal tylko zabawą amatora i wiele wniosków może być nic nie wartych.
* * *
Edycja:
W 2021 roku dokonuję koniecznych poprawek powyższego tekstu. Zdobyłam kolejny katalog, dowiedziałam się kilku faktów.
Dołączę też oficjalny wykaz powojennych wydawnictw Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej związanych z konkursami malarek.
1949
Wystawa sztuki ludowej na Kujawach, katalog wystawy, H. Królikowska
1963
Malowany fajans. Wystawa prac zespołu malarek Włocławskich Zakładów Fajansu, folder
H. Królikowska
1966
Malowany fajans włocławski, Folder E. Piwek-Białoborska
1968
Malowany fajans włocławski, katalog wystawy, R. Hankowska
1970
Malowany fajans włocławski, katalog wystawy, R. Hankowska
1973
I Biennale Fajansu włocławskiego, katalog wystawy, R. Hankowska
1973
Kultura ludowa Kujaw, katalog wystawy, R. Hankowska M. Zapędowski
1974
Malowany fajans włocławski, folder, R. Hankowska
1975
II Biennale Fajansu włocławskiego, katalog wystawy, R. Hankowska
1977
III Biennale Fajansu włocławskiego, katalog wystawy, I. Huml
1979
IV Biennale Fajansu włocławskiego, katalog wystawy, M. Badtke, A. Błachowski
1981
V Biennale Fajansu włocławskiego, katalog wystawy, R. Hankowska
1982
Malowany fajans, katalog wystawy, J. Dąbrowska
1983
VI Biennale Fajansu włocławskiego, folder, J. Dąbrowska
1983
VI Biennale Fajansu włocławskiego, katalog wystawy, J. Dąbrowska
1985
VII Biennale Fajansu włocławskiego, folder, NN
1985
Włocławski fajans zabytkowy, katalog wystawy, J. Dąbrowska
1987
VIII Biennale Fajansu włocławskiego, katalog wystawy, folder, J. Dąbrowska
1988
Fajans włocławski, J. Dąbrowska
1989
IX Biennale Fajansu włocławskiego, folder
1991
X Biennale Fajansu włocławskiego, katalog wystawy, folder, J. Dąbrowska-Brzan
1992
Helena Majewska. Dekoracje fajansu, folder, J. Dąbrowska-Brzan